Budget: 'బడ్జెట్‌' అనే పదం ఎలా పుట్టింది? ఎన్నో ఆసక్తికర అంశాలు

Budget: ఫిబ్రవరి 1 దగ్గరపడుతున్న కొద్దీ బడ్జెట్‌కు సంబంధించిన చర్చలు రూపుదిద్దుకుంటున్నాయి. మీడియాతో పాటు గ్రామాల్లో మోడీ సర్కార్ ఎలాంటి అద్భుతాలు చేస్తుందనే చర్చ సాగుతోంది. గత కొన్నేళ్లుగా ఫిబ్రవరి 1 నుంచి దేశ బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టే విధానం మొదలైంది. కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ ఏడాది లోక్‌సభ ఎన్నికలు జరగనున్నందున, ఈ బడ్జెట్‌పై సామాన్య ప్రజలతో పాటు ప్రతి వర్గాల్లో భారీ అంచనాలు. అధికారంలోకి వచ్చిన కొత్త ప్రభుత్వం పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడుతుంది. అయితే బడ్జెట్ అనే పదం ఎక్కడి నుంచి వచ్చిందో తెలుసా? దాని గురించి తెలుసుకుందాం.

బడ్జెట్ అనే పేరు ఎలా వచ్చింది?

బడ్జెట్ అనే పదం ఫ్రెంచ్ పదం బౌజ్ నుండి ఉద్భవించింది. బుజే అంటే చిన్న సంచి (బ్యాగు) అని అర్థం. ఐతే దీని వెనుక ఓ ఆసక్తికరమైన కథ ఉంది. 1733లో అప్పటి ఇంగ్లండ్ ఆర్థిక మంత్రి సర్ రాబర్ట్ వాల్పోల్ ఒక చిన్న సంచిలో బడ్జెట్ పత్రాలతో పార్లమెంటుకు వచ్చారు. ఈ బ్యాగ్ ఏంటని కొందరు ఆయన్ను ప్రశ్నించగా.. అందరికీ బడ్జెట్ ఉందన్నారు. అప్పటి నుంచి బడ్జెట్ అనే పదం ప్రాచుర్యంలోకి వచ్చింది.

రాజ్యాంగంలో బడ్జెట్ అనే పదం లేదు

భారత రాజ్యాంగంలో బడ్జెట్ అనే పదాన్ని ఉపయోగించలేదు. రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 112 వార్షిక ఆర్థిక నివేదిక అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తుంది. ఈ ప్రకటనలో కేంద్ర ప్రభుత్వం మొత్తం సంవత్సరానికి ప్రభుత్వం అంచనా వ్యయం, రాబడి, ఆదాయం గురించి వివరణాత్మక సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.

సాధారణ బడ్జెట్ ప్రభుత్వం ఖర్చు, ఆదాయానికి కారణమవుతుంది. గృహ బడ్జెట్ ఎంత ఆదాయాన్ని, డబ్బు ఎక్కడ ఖర్చు చేయబడుతుందో.. ఎంత ఆదా చేయబడుతుందో అంచనా వేస్తుంది. దాని టోకు అంచనా ప్రతి నెల లెక్కలు వేస్తారు. ఎన్నో ఏళ్ల అనుభవంతో ప్రభుత్వం ఈ నిబంధనలను ముందుకు తెస్తోంది.

ఎన్నికల సంవత్సరాల్లో రెండుసార్లు బడ్జెట్

లోక్‌సభ ఎన్నికల సంవత్సరంలో బడ్జెట్‌ను రెండుసార్లు సమర్పిస్తారు. పాలకవర్గం పరిపాలనా ఖర్చుల కోసం బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తుంది. కొత్త ప్రభుత్వం వస్తే ప్రణాళికలు, లక్ష్యాలు, విధానాలను మారుస్తుంది. అందుకే ఎన్నికల ఏడాది ఫిబ్రవరిలో మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెడతారు. అప్పుడు కొత్త ప్రభుత్వం పూర్తి బడ్జెట్‌ను సమర్పిస్తుంది.

ఓట్ ఆన్ అకౌంట్, మధ్యంతర బడ్జెట్

మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పాటయ్యే వరకు ఖర్చు పెట్టాల్సి ఉంటుంది. ఇందులో డబ్బు ఎక్కడ, ఎలా వస్తుంది? డబ్బు ఎక్కడ.. ఎలా ఖర్చు అవుతుంది అనే బ్యాలెన్స్ షీట్ ప్రదర్శించబడుతుంది. ఏప్రిల్‌లో కొత్త ఆర్థిక సంవత్సరం ప్రారంభం కానుండగా, కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడే వరకు ఖర్చు కోసం మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో కేటాయింపులు జరిగాయి. ఖాతాపై ఓటు అనేది మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో ఒక భాగం. ఇది ఖర్చు అంచనాలను అందిస్తుంది. అయితే పార్లమెంట్‌లో మధ్యంతర బడ్జెట్‌పై చర్చ జరుగుతోంది.