రూ.2000 నోటు ముద్రణకు ఎంత ఖర్చు అయ్యింది? కేంద్ర మంత్రి వెల్లడి

Rs 2000 Notes Expenditure: బ్యాంకింగ్ రంగ నియంత్రణ సంస్థ రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా మే 19, 2023న రూ. 2,000 నోట్లను చెలామణి నుంచి ఉపసంహరించుకోబోతున్నట్లు హఠాత్తుగా ప్రకటించిన విషయం తెలిసిందే. కేవలం 7 సంవత్సరాల క్రితం అంటే 8 నవంబర్ 2016న ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోడీ పాత రూ. 500, రూ. 1,000 నోట్లను రద్దు చేస్తున్నట్లు ప్రకటించిన తర్వాత రూ.2,000 నోట్లను విడుదల చేశారు. బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలోకి నగదును తీసుకువచ్చేందుకు ఆర్బీఐ హడావుడిగా రూ.2000 నోట్లను ప్రవేశపెట్టింది. అయితే రూ.2000 నోట్ల ముద్రణకు ఎంత ఖర్చు చేశారో తెలుసా? ఈ విషయాన్ని ప్రభుత్వం పార్లమెంట్‌లో వెల్లడించింది. ఆర్బీఐ ప్రకారం.. రూ.2000 నోట్ల ముద్రణకు మొత్తం రూ.17,688 కోట్లు ఖర్చయినట్లు ప్రభుత్వం పార్లమెంటుకు తెలియజేసింది.

పార్లమెంట్ శీతాకాల సమావేశాల తొలిరోజు లోక్‌సభలో ఆర్థిక మంత్రిని ఈ ప్రశ్న అడుగగా, రూ.2000 నోట్ల ముద్రణకు ప్రభుత్వం ఇప్పటి వరకు ఎంత ఖర్చు చేసింది? ఈ ప్రశ్నకు ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రి పంకజ్ చౌదరి లిఖితపూర్వక సమాధానంలో తెలిపారు. ఆర్బీఐ ప్రకారం, 2000 రూపాయల నోట్ల ముద్రణ కోసం మొత్తం 17,688 కోట్ల రూపాయలు ఖర్చు చేసినట్లు చెప్పారు.

2000 రూపాయల నోట్లను ఉపసంహరించుకోవడానికి గల కారణాలపై కాంగ్రెస్ లోక్‌సభ ఎంపీ మనీష్ తివారీ ఆర్‌బీఐని, ప్రభుత్వాన్ని ప్రశ్నించగా, ఈ ప్రశ్నకు లిఖితపూర్వక సమాధానంలో ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రి మే 19, 2023న ఆర్‌బీఐ దానిని పరిగణనలోకి తీసుకుంటుందని చెప్పారు. దీన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని, కరెన్సీ మేనేజ్‌మెంట్ ఆపరేషన్ కింద మే 19, 2023న రూ. 2000 నోటును ఉపసంహరించుకుంటున్నట్లు ప్రకటించారు. రూ.2000 నోట్లలో 89 శాతానికి పైగా 2017 మార్చికి ముందే విడుదలయ్యాయని, ఈ నోట్ల షెల్ఫ్ లైఫ్ 4 నుంచి 5 ఏళ్లు ముగియనుందని ఆయన చెప్పారు. సాధారణ ప్రజల డిమాండ్‌కు అనుగుణంగా ఇతర డినామినేషన్‌ల బ్యాంకు నోట్లు తగినంత సంఖ్యలో స్టాక్‌లో ఉన్నాయని పంకజ్ చౌదరి తెలిపారు.

2016-17 నుంచి 2018-19 మధ్య కాలంలో రూ.7.40 లక్షల కోట్లకు సమానమైన రూ.2000 నోట్లను ఆర్‌బీఐ సరఫరా చేసిందని ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రి తెలిపారు. మే 19, 2023న బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థ నుంచి రూ.2000 నోట్లను ఉపసంహరించుకోవాలని ఆర్‌బీఐ ప్రకటించినప్పుడు బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో రూ.3.56 లక్షల కోట్ల విలువైన నోట్లు ఉన్నాయి. నవంబర్ 30 వరకు, ఇందులో రూ. 3.46 లక్షల కోట్ల విలువైన నోట్లు తిరిగి వచ్చాయి. అలాగే రూ. 9760 కోట్ల విలువైన నోట్లు ఇప్పటికీ చెలామణిలో ఉన్నాయి. అవి బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు తిరిగి రావాల్సి ఉంది.